Iedereen heeft ongetwijfeld tijdens een sportwedstrijd een atleet al eens gebruik zien maken van ijs nadat hij een blessure opliep. Daarnaast hebben reeds velen zelf het advies gekregen ijs te gebruiken de dagen na een lichte (spier)blessure. Kortom: ijs leggen blijkt een vastgelegd ritueel te zijn bij een acute pijnklacht.
Maar is het wel juist wat we doen?
Er is al heel veel geschreven en veranderd de laatste jaren over het te volgen protocol bij een acute blessure. Natuurlijk zorgt dit bij iedereen voor de nodige verwarring. We merken dit aan de vele vragen die we erover krijgen in de praktijk.
Geschiedenis
We nemen u graag mee in een reis doorheen de tijd.
In de jaren ’70 trachtte men voor het eerste een leidraad op te stellen. Men ging gebruik maken van de RICE-regel (Rust, Ijs, Compressie, Hoogstand). Het doel hiervan was om zo snel mogelijk het herstelproces te optimaliseren door de ontstekingsreactie te verkleinen.
Nadien werd de RICE-regel vervangen door PRICE. De insteek hierbij was dat het letsel beschermd moest worden. (Protectie).
Ondertussen werd duidelijk dat rusten toch niet zo fantastisch was en PRICE werd overboord gegooid en POLICE kwam op de proppen. Het toepassen van de juiste belasting in de plaats van rusten zou het herstelproces helpen door betere regeneratie op celniveau. (Optimaal belasten ipv rusten)
Maar ook de POLICE moest plaatsruimen. PEACE & LOVE is ondertussen de gouden standaard geworden. Deze regel geldt tot op de dag van vandaag. (Protectie, hoogstand, geen gebruik maken van ontstekingsremmers, compressie, educatie, de juiste belasting, optimistisch zijn over het verloop van de blessure, doorbloeden & oefenen). Zoals u merkt heeft het gebruik van ijs hierin zijn plaats verloren.
Dan toch maar een coupe vanille?
Het is wel een vaststaand feit dat ijs een zeer goede eigenschap heeft om pijnstillend op te treden, door sterk de huid te verkoelen. Maar onder deze huidlaag, naar de spieren toe, blijft de temperatuur van de spieren onveranderd en zijn de effecten minder duidelijk.
De adder zit vooral onder het gras wanneer we de genezende eigenschappen van ijs proberen in kaart te brengen. Recent onderzoek maakt duidelijk dat ijsapplicatie en complete rust het herstelproces zelfs vertragen in plaats van ondersteunen.
Bij een blessure is het normaal dat op celniveau inflammatoire stoffen en groeifactoren worden aangemaakt. Zij zullen instaan voor het opruimen en het herstel van het gekwetste weefsel. Laat nu juist ijsapplicatie dit proces vertragen.
Toch lijkt het niet zo dat we het gebruik van ijs helemaal moeten vergeten. In het geval van een aanhoudende en extreme zwelling kan deze zwelling voor blijvende druk zorgen op omliggende weefsels en aldus de beweging beperken. Bijvoorbeeld bij zeer ernstige enkelverzwikkingen of bij het niet kunnen aanspannen van de quadriceps volgend op een operatieve ingreep. In deze gevallen is het goed toch ijs te gebruiken, voornamelijk om de zwelling in te dijken niet om ze helemaal te vermijden.
Kortom:
Bestel je ijs liever bij de lokale boer. In de keuze van smaak, ben je geheel vrij natuurlijk.
Gebruik je het ijs toch bij een blessure, dan alleen wanneer er heel veel zwelling is. In elke andere situatie kan je beter inzetten op een optimaal bewegingspatroon zodra het kan.
